Rabobank: grondprijs gaat verder omhoog

De grondprijzen zullen de komende twaalf maanden stabiel blijven tot licht stijgen, met 5%. Op langere termijn gaan ze verder omhoog. Dat verwacht Rabobank, zich baserend op een enquête onder agrarisch taxateurs en eigen analyse.

Het aanbod aan grond neemt beperkt toe, de vraag groeit gestaag. De bank benadrukt dat vooral de vraag van buiten de agrarische sector toeneemt. Van de jaarlijks 30.000 hectare verhandelde grond gaat tot nu toe 22% naar beleggers, natuurorganisaties, overheden en andere investeerders. Dat zal toenemen tot 30%, ofwel 8.900 hectare, als voorliggende plannen uitgevoerd worden (in tien jaar tijd 34.000 hectare nieuwe natuur en 55.000 hectare voor bouwactiviteiten). Dit zal een prijsopdrijvend effect hebben, omdat met name voor woningbouw en infrastructuur meer betaald wordt dan voor landbouwgrond.

Minder boeren kopen grond

De plannen van het nieuwe kabinet om een aparte belasting in te voeren, zullen dat niet afstoppen, verwachten de analisten van de bank. Het aandeel agrariërs in de grondmobiliteit is het afgelopen decennium al fors afgenomen. Kwam in de jaren 2012-2015 nog 59% van de verhandelde landbouwgrond bij boeren terecht, in de periode 2019-2022 was dat gedaald naar 49%.

Ook goede financiële rendementen in de plantaardige sectoren spelen een rol bij de verwachte stijging van de grondprijzen. Verder is er vraag vanuit de melkveehouderij in verband met regelgeving.

Grondprijs bij natuur blijft achter, aldus Rabobank

De bank verwacht dat de verschillen tussen regio’s zullen toenemen. In zones rond natuurgebieden zullen de prijzen achterblijven, evenals in gebieden waar beperkingen gelden voor landbouwkundige productie en waar veel agrarische bedrijven stoppen. Grondprijzen in Friesland zijn nu €60.800 per hectare, in Flevoland is dat drie keer zo veel. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals mogelijkheden voor alternatieve inkomsten en de druk op de grondmarkt vanuit stedelijke functies, aldus Rabobank.

De grondprijs ging vorig jaar door de grens van gemiddeld €80.000 per hectare. De ondervraagde taxateurs melden dat de huidige onzekerheid over beleid een grote impact op de markt heeft. Voor ondernemers is het lastig om een besluit te nemen, voor taxateurs is het lastig om de markt in te schatten.

Aanbod landbouwgrond vanuit landbouw

Het aanbod vanuit de landbouw zal maar beperkt toenemen. De komende paar jaar zal dit licht toenemen door stoppende melkveehouders. Het aantal deelnemers aan de stoppersregelingen is goed voor 2,6% van de melkveebedrijven. Daar staat tegenover dat er ook meer bedrijfsopvolgers zijn dan voorheen, wat het aanbod aan grond van stoppers drukt.

Ook het effect van extensivering op de grondmarkt laat zich volgens de analisten lastig inschatten. Enerzijds vergroot de wens om te extensiveren in akkerbouw en melkveehouderij de vraag naar grond, wat prijsopdrijvend werkt. Anderzijds betekent extensiveren ook minder verdienvermogen per hectare, wat de grondprijs juist weer drukt. Daarbij is de koopkracht van akkerbouwers voorlopig groter dan die van melkveehouders. Voor beide sectoren zijn de prijzen relatief hoog, maar de melkveehouderij heeft te maken met sterk stijgende mestafzetkosten. Verder verkleint de gestegen rente de financierbaarheid van grond.