Oppositie bezorgd over uitvoerbaarheid nieuwe landbouwplannen

Oppositiepartijen reageren verdeeld op de landbouwplannen van de nieuwe coalitie. SGP en CDA zijn positief, al is de laatste wel bezorgd over de uitwerking ervan. Ook ChristenUnie is zeer bezorgd over de haalbaarheid van de plannen en ziet liever een nationaal landbouwbeleid dan de hoop vestigen op Brussel.

GroenLinks-PvdA vreest dat dit beleid juist tot een koude sanering zal leiden. Volgens PvdD is alleen de agro-industrie de grote winnaar.

CDA: hoop voor de boeren dat het lukt

Henri Bontenbal (CDA) is best positief. “Er zijn plannen waar wij ook voor pleiten, zoals boeren afrekenen op doelen, meer ruimte voor de professionaliteit van de boer en beter kijken naar de instandhouding van de natuur, in plaats van de wat rigide modellenwerkelijkheid. Tegelijkertijd weten we ook hoe moeilijk het is om het voor elkaar te krijgen.”

Hij vervolgt: “Er wordt wat mij betreft ook net iets te vaak aan Europa gevraagd om iets te fixen. Het is aan het kabinet om wat ze beloven ook waar te gaan maken. De bewijslast ligt daarbij echt bij het nieuwe kabinet”, zegt Bontenbal. “Ik hoop voor de boeren dat het lukt en dat – met name jonge boeren – toekomstperspectief krijgen. Op zich zijn wij ook voor de plannen, maar er is iets van een weerbarstige werkelijkheid. De mestcrisis los je niet op met dit akkoord. Daar is snel ingrijpen nodig.”

Op het gebied van stikstof verwacht Bontenbal in de praktijk weinig verandering ten opzichte van het huidige beleid. “Het kabinet gaat wel veel proberen, maar sommige dingen zijn niet uitvoerbaar, daarvoor is Europa nodig. De afgelopen jaren hebben we heel veel in Europa gevraagd of het anders mag. Europa heeft vaak gezegd dat het anders mag, maar dat je dan eerst resultaten moet boeken. Dat antwoord zal Caroline van der Plas de komende maanden ook krijgen”, voorziet Bontenbal.

SGP verwacht succes in Brussel

SGP reageert heel positief op de landbouwparagraaf. “Een zelfbewuste houding richting de EU waarbij we zeggen dat onze boeren en vissers weer hun eigen bedrijfsvoering kunnen leiden, is goed.” Het zal echt niet eenvoudig worden voor het kabinet om alles te realiseren, maar de grondhouding is goed”, zegt fractievoorzitter Chris Stoffer.

“Tot nu toe zat het kabinet er een beetje half-half in. En als je met een half verhaal naar Brussel gaat, dan wordt het niks. Als je nu met steun van een ruime meerderheid naar Brussel gaat en daar echt met de vuist op tafel slaat en zegt dat we dingen anders willen, dan gaan een aantal dingen lukken. Daar ben ik van overtuigd.”

Timmermans: terug naar Brussel is kansloos

Fractievoorzitter Frans Timmermans van GroenLinks/ PvdA vindt het coalitieakkoord op landbouwgebied heel teleurstellend. “Er wordt niet echt een duurzaam perspectief aan de landbouw geboden. Er wordt gezegd dat de veestapel niet verder ingekrompen hoeft te worden. Je kunt de realiteit wel ontkennen, maar je kunt de realiteit niet wegpoetsen. De realiteit is dat we te veel intensieve veehouderij hebben in Nederland. Vroeg of laat keert de wal het schip en dan ben ik bang dat boeren met de rug tegen de muur komen te staan, omdat er dan geen beleid is om ze te helpen in de transitie. Dan komt er een koude sanering en dat is het laatste dat we moeten willen”, zegt Timmermans.

De fractievoorzitter van GroenLinks/PvdD benadrukt dat het niet goed gaat met de waterkwaliteit, de natuur en de biodiversiteit. “Daar zijn structurele veranderingen voor nodig. Hoe langer je ze uitstelt, hoe meer je boeren in de problemen brengt.”

De gang naar Brussel die het kabinet wil maken om opnieuw derogatie te krijgen, ziet Timmermans niet zitten. “Ze zien je komen in Brussel met de vraag om een uitzonderingspositie. Dat is volstrekt kansloos. De Europese Unie heeft Nederland de afgelopen jaren extreem veel ruimte gegeven om de regelgeving ook toe te passen. Nederland heeft iedere keer dingen beloofd, maar ze niet waargemaakt. Het houdt een keer op natuurlijk. Ik garandeer u met mijn ervaring in Brussel dat het niet gaat gebeuren. Het is echt kansloos.” Ook op het gebied van strenger beleid rondom arbeidsmigratie is de oud-Eurocommissaris kritisch. Hij noemt het allemaal wensdenken. “Als je echt iets aan arbeidsmigratie wil doen, moet je de slachthuizen en de distributiesector aanpakken. Maar dat doen ze niet.”

PvdD-partijleider Esther Ouwehand spreekt van een zwarte dag. Ze vindt dat het kabinet geen problemen oplost. ”De dieren betalen, zoals altijd, de hoogste prijs. En nu zijn ze al helemaal uitgeleverd aan de BBB. Alleen de agro-industrie wint”, vindt Ouwehand.

Bikker (ChristenUnie): focus op Brussel is wankel

Fractievoorzitter Mirjam Bikker van de ChristenUnie kijkt met gemengde gevoelens naar de landbouwparagraaf. “Ik heb nog altijd in mijn achterhoofd dat boeren met het landbouwakkoord met meer visie en met een beter pakket meer geholpen zouden zijn.” Bikker begrijpt de hoop van het nieuwe kabinet dat Europa flexibeler wordt rondom het mestbeleid. “Maar we zullen er ondertussen ook echt moeten zijn voor de boeren”.

Bikker noemt het een van de wankele dingen van het coalitieakkoord dat er zoveel focus is op versoepelingen in Brussel. “Terwijl ik de afgelopen jaren heb gezien dat we vooral zelf aan de slag moeten voor de toekomst van de landbouwsector.”

De kritiek van de coalitieparijten op de inzet van Adema wijst de politica van de hand. “Ik ken niemand die met zoveel lef en telkens opnieuw met grote inzet naar Brussel is gegaan, als minister Adema. Natuurlijk wens ik iedereen het beste om het opnieuw te gaan proberen, maar laat het er alsjeblieft niet toe leiden dat boeren langer in onzekerheid zitten. Ik denk dat Adema alles op alles heeft gezet, juist om perspectief te kunnen bieden.”

Bikker benadrukt dat Brussel heeft gezegd dat het geduld begint op te raken. “Die realiteitszin doet pijn, maar vraagt juist daarom om naast boeren te staan en niet alleen weer opnieuw naar Brussel te trekken in de hoop dat alles verandert. Ik denk dat de nieuwe minister van landbouw heel snel toch tegen een aantal grenzen aan loopt die minister Adema al geschetst heeft.”