‘Het gaat nog gezellig worden de komende jaren’

“Het gaat nog gezellig worden de komende jaren”, voorspelde voorzitter Dion Graus van de vaste Kamercommissie voor landbouw. Graus deed zijn voorspelling tijdens de eerste kennismaking met de nieuwe bewindspersonen voor landbouw. De oproep van vertrekkend landbouwminister Piet Adema aan de Kamer bleek niet voor niets.

Het klonk een beetje stichtelijk, toen demissionair landbouwminister Piet Adema bij zijn laatste commissiedebat de Tweede Kamer met en slotwoord toesprak. Hij roemde de goede onderlinge toon in de landbouwcommissie. “Laat ik het zo zeggen: uitermate scherp op de inhoud, maar warm in de relatie”, aldus Adema. Hij voegde eraan toe dat hij van harte hoopt dat de verhoudingen zo zullen blijven, ook met zijn opvolgers. Adema verwijst daarmee naar de toenemende polarisatie in de maatschappij, maar ook in de politiek.

Slechte tijden, het goede leven

Met een citaat van theoloog en filosoof Augustinus (354-430), wees hij de Kamer op de verantwoordelijkheid, die zij als volksvertegenwoordigers hebben: “Het zijn slechte tijden. Het zijn moeilijke tijden. Dat zeggen de mensen tenminste. Laten we liever goed leven. Dan worden de tijden vanzelf goed. Wij zijn de tijden. Zoals wij zijn, zo zijn de tijden.” De Kamerleden roffelden op de bankjes – zoals je in de Tweede Kamer je waardering uit – na de woorden van Adema.

Maar Adema is nog niet weg, of de waarschuwing die hij uitsprak, werd al werkelijkheid. Tijdens de hoorzitting met beoogd nieuwe landbouwminister Femke Wiersma en staatssecretaris Jean Rummenie botsten de Kamerleden al behoorlijk met de nieuwe bewindspersonen. “Het gaat nog gezellig worden de komende jaren”, de uitspraak ontglipte aan de mond van commissievoorzitter Dion Graus na de eerste aanvaring tussen GroenLinks-PvdA-Kamerlid Laura Bromet en Rummenie.

Dat de twee een totaal andere visie hebben, is duidelijk, maar dit resulteerde nu al in een behoorlijke felle woordenwisseling. Rummenie prees bij zijn voorstelrondje de internationaal gewaardeerde kennis en kunde van de Nederlandse landbouw. Op de vraag van Bromet of Rummenie niet een verouderd beeld heeft van de Nederlandse landbouw, van vóór de stikstofcrisis, reageerde Rummenie fel. “U gaat mij vertellen dat al die landen waar ik gezeten heb, dom waren door zich te richten op Nederland om kennis en technologie vandaan te halen?”

‘Zeg maar Piet’

Bromet en ook voorzitter Graus benadrukten daarop terecht dat Rummenie Bromet woorden in de mond legde, die zij niet gezegd had. Maar de toon was gezet. Voor zover dat nog niet gebeurd was, door de opstelling van Bromet, die eerder al aankondigde zich voortaan op te stellen als de ‘leugendetector van de BBB’.

Ook Partij voor de Dieren-Kamerleden Esther Ouwehand en Inez Kostić kiezen niet direct subtiele bewoordingen om hun afkeer van de BBB te uiten. Ouwehand vroeg deze week Adema nog snel een wetsvoorstel naar de Kamer te sturen om het gebruik van stroomstootdrijfmiddelen te verbieden. “Het lijkt me relevant, omdat zijn opvolger een BBB-minister wordt. We kunnen de dieren niet uitleveren aan een BBB-bewindspersoon”, aldus Ouwehand, die BBB eerder de loopjongen van de agro-industrie noemde. De woordvoerders van de linkse oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, PvdD, D66 en Volt vormden tijdens de hoorzitting gezamenlijk een stevig front tegen het geluid van de coalitie.

Of de verwachting van Graus bewaarheid wordt en de debatten niet alleen inhoudelijk, maar ook qua sfeer zullen verharden, dat zal de komende tijd moeten blijken. Misschien gaat de landbouwcommissie de vrijwel altijd opgewekte en toegankelijke ‘Zeg maar Piet’ nog wel missen, ook al was lang niet iedereen het met hem eens.