China schudt wereldwijde zuivelmarkt op

China’s toegenomen zelfvoorzieningsgraad in zuivel schudt de wereldmarkt op. Ook Algerije wil de eigen zuivelproductie meer gaan stimuleren, meldt Rabobank in een nieuw marktrapport.

De Chinese overheid besloot in 2018 de ontwikkeling van grootschalige melkveebedrijven te stimuleren. Het was een ambitieus plan. De melkproductie moest in zeven jaar tijd met ruim 10 miljard kilo omhoog naar meer dan 40 miljard kilo. De verrassing was groot toen dit doel al in 2023 werd gerealiseerd. Rabobank schat dat de Chinese zelfvoorzieningsgraad in zuivel hiermee is gestegen van 70 naar 85%.

China is nog altijd ‘s werelds grootste importeur van zuivel, maar de gevolgen van de gestegen zelfvoorzieningsgraad voor de wereldzuivelmarkt zijn groot. Zo nam de import van vollemelkpoeder af van gemiddeld 670.000 ton in de jaren tussen 2018 en 2022, naar 430.000 ton in 2023. Rabobank voorspelt voor 2024 een bescheiden groei naar 460.000 ton. Voor 2025 verwacht de bank een stabilisering rond 500.000 ton. Naast de afgenomen import van vollemelkpoeder is ook de import van vloeibare melk en room fors verminderd. Van bijna 1,3 miljoen ton in 2021 naar 814.000 ton in 2023. Dit heeft vooral de export vanuit Polen, Duitsland en Australië geraakt.

Meer concurrentie op de mondiale zuivelmarkt

Nu China minder afhankelijk is van de import van zuivel, moeten grote exporteurs als Nieuw-Zeeland op zoek naar alternatieve markten voor de afzet van vollemelkpoeder. Dit leidt tot meer concurrentie op de mondiale zuivelmarkt en tot lagere melkpoederprijzen dan gemiddeld. Mary Ledman, Rabobank-strateeg, vergelijkt de ontwikkeling met een rij dominostenen waarin de afnemende vraag naar vollemelkpoeder vanuit China de eerst vallende dominosteen vertegenwoordigt. Dit zet een hele reeks aan gebeurtenissen in beweging. Nieuw-Zeeland, veruit de grootse exporteur van vollemelkpoeder naar China, is goed voor minder dan 3% van de wereldwijde melkproductie, maar meer dan 25% van de wereldwijde zuivelhandel. Door het deels wegvallen van de Chinese vraag moet het land een nieuwe bestemming vinden voor 150.000 ton vollemelkpoeder of bijna 1,3 miljard kilo melk.

Nieuw-Zeeland past exportstrategie aan

Ook in de afgelopen jaren moest de Nieuw-Zeelandse zuivel de bakens verzetten. Na een piek in de export van vollemelkpoeder naar China in 2021 nam het volume af. Reden om de exportstrategie aan te passen. Nieuw-Zeeland verschoof een deel van de productie van volle- naar mageremelkpoeder. Dit resulteerde in een boost van 40% wat betreft de Nieuw-Zeelandse export van mageremelkpoeder in de periode 2021 tot 2023. Dit zette de mageremelkpoederexport vanuit de EU en de VS onder druk. Ook de Nieuw-Zeelandse export van botervet en kaas nam toe. Het volume geëxporteerd vollemelkpoeder kromp tussen 2021 en 2023 met 255.000 ton.

Nieuw-Zeeland zocht voor de afzet van vollemelkpoeder naar alternatieve afzetmarkten. Zo nam in 2022 en 2023 de export van vollemelkpoeder naar Algerije toe. Dit had gevolgen voor de Europese zuivelexporteurs, traditioneel de grootste exporteurs van volle- en mageremelkpoeder naar Algerije.

Lees verder onder de grafiek

Algerije gaat fors investeren in agrarisch complex

Opvallend is dat ook Algerije, de tweede grootste importeur van vollemelkpoeder, heeft aangekondigd de zelfvoorzieningsgraad te willen verhogen. Er ligt een plan voor een investering van $3,5 miljard in een enorm agrarisch complex voor de productie van voer, melk en vlees. Daarbij moet een hypermoderne productielocatie voor melkpoeder verrijzen, goed voor een jaarlijkse productie van 200.000 ton melkpoeder. Hoewel dit complex er niet van vandaag op morgen staat, kan ook deze ontwikkeling de wereldzuivelmarkt binnen een periode van vijf jaar flink beïnvloeden.

China’s groeiende melkveesector biedt volgens Rabobank kansen aan bedrijven actief op het gebied van diergezondheid, genetica, voeding, mestmanagement en melkmachines. China zal volgens de bank niet snel een netto-exporteur van zuivel worden, maar de belangrijkste zuivelexporterende regio’s zullen zich wel moeten blijven aanpassen aan de veranderende marktdynamiek die de ontwikkelingen op de Chinese markt op gang brengen.

Ledman waarschuwt dat hoewel productiekosten een rol spelen wat betreft concurrentie, kortere toeleveringsketens een toegenomen handelsprotectionisme deze kosten mogelijk compenseert. De toegenomen zelfvoorziening van China kan voor landen als Algerije als voorbeeld dienen om de afhankelijkheid van zuivelimport te verminderen