Adema: structurele aanpak nodig voor boeren door nat voorjaar

Demissionair landbouwminister Piet Adema benadrukt dat de regels van kalenderlandbouw aangepast moeten worden, nu boeren door extreem nat weer niet aan de eisen kunnen voldoen. Hij pleit voor een structurele oplossing en overlegt met LTO Akkerbouw over mogelijke maatregelen.

Demissionair landbouwminister Piet Adema wil maatregelen zoals opgenomen in het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) aanpassen, nu het voorjaar zo nat is en boeren niet aan de eisen kunnen voldoen. Hij pleit voor een structurele oplossing, omdat de weersextremen steeds groter lijken te worden. “De waterschade is dramatisch. Het is de zoveelste keer en dit jaar lijkt het nog erger te zijn dan vorig jaar, al verschilt het heel erg per gebied”, aldus Adema. Er is een gesprek geweest met LTO Akkerbouw en daarbij zijn voorstellen gedaan om de sector tegemoet te komen. “Ik ga met die voorstellen aan het werk en dan kijken we hoever we kunnen komen. Ik vind wel dat er iets moet gebeuren”, zegt de minister tijdens een bezoek aan de landbouw en visserij in Flevoland.

Probleem van kalenderlandbouw

Als voorbeeld noemt Adema de regel om voor 1 oktober de aardappelen te oogsten op zandgrond om niet gekort te worden op de stikstofgift. “Het pootgoed zit nog niet overal in de grond en het is ook maar de vraag of het erin komt. We moeten dus gaan nadenken hoe we met de regel van 1 oktober omgaan”, zegt Adema. Hij wil ook kijken hoe om te gaan met de rustgewassen, nu boeren daarmee door het weer ook in problemen kunnen komen. “En alleen maar rustgewassen telen, dat gaat ook niet. Er moet op de bedrijven ook rendement gemaakt worden. Ik heb al vaker gezegd dat de kalenderlandbouw en alles wat daarmee samenhangt niet werkbaar is”, aldus de minister.

Structurele aanpak klimaatverandering

Adema verwacht dat er door de klimaatverandering en toename van extreem weer steeds meer problemen zullen komen bij het naleven van de voorwaarden van het GLB. Dat betekent ook dat we aanpassingen moeten doen in het GLB, aldus de minister. In de Europese Raad van landbouwministers is hier al over gesproken en met de verruiming van de regels geeft de Commissie hier ook gehoor aan.

Adema pleit voor een structurele aanpak. “De kalenderlandbouw vanuit Europa klinkt allemaal mooi, maar het weer is niet te sturen en we zien dat de weerseffecten steeds groter worden. Dan kun je wel vasthouden aan bepaalde afspraken, maar het moet ook werkbaar blijven voor de boeren”, vindt de politicus. Hij zou graag een commissie van deskundigen instellen die op basis van de weersomstandigheden jaarlijks advies geeft over het eventueel aanpassen van maatregelen, zodat de maatregelen ook haalbaar zijn voor boeren. Voor de maisteelt is een dergelijke commissie al ingesteld. Adema overweegt sterk om dit ook voor de akkerbouw te doen. Hij wil zo voorkomen dat er ieder jaar apart naar moet worden gekeken, maar dat er een vaste structuur komt om de haalbaarheid van de regels te toetsen aan de weersomstandigheden.

Voorstellen van LTO en huidige mogelijkheden

LTO pleit in het kader van de wateroverlast ook voor fiscale maatregelen zodat boeren fiscaal gunstig wat reserves kunnen opbouwen in goede jaren, voor de slechte jaren. Adema vindt dat een sympathieke gedachte. Hij wijst er wel op dat het goed moet worden uitgewerkt en ook door het ministerie van financiën moet worden beoordeeld. Het is aan de volgende landbouwminister om met een voorstel te komen.

Daarnaast wijst de minister op mogelijkheden voor ondernemers die er al zijn in het kader van risicomanagement. Het gaat dan om de gesubsidieerde Brede Weersverzekering en ook fiscale verliesverrekening. Verzekeren tegen gewas- en productschade door extreme weersomstandigheden is het instrument hiervoor. “We kijken elk jaar met partijen of die verzekering nog voldoende dekt en juist de dekking voor extreme, aanhoudende neerslag is bij de verzekeringsmaatschappijen daarom dit jaar verruimd in de polis. En natuurlijk onderzoeken we vanuit LNV samen met de sectoren ook naar preventieve maatregelen om de landbouw klimaatbestendiger te maken,” aldus Adema. “Denk aan innovatie als telen onder hagelschermen of kappen in de fruitteelt of het veredelen van gewassen.”